ورق رنگی نوعی ورق فولادی است که با هدف افزایش دوام و زیبایی، پس از مرحله گالوانیزاسیون، تحت فرآیند رنگکاری قرار میگیرد. در پاسخ به این سؤال که ورق رنگی چیست، باید گفت این محصول همان ورق گالوانيزه رنگي است که سطح آن به وسیله رنگهای پلیمری مقاوم در برابر شرایط محیطی پوشش داده میشود.
در تولید ورق رنگی، ابتدا ورق فولادی وارد خطوط نورد سرد شده و پس از گالوانیزه شدن، به منظور مقاومت بیشتر در برابر خوردگی وارد واحد رنگکاری میشود. پیش از رنگپاشی، ورقها چربیزدایی و برسکاری میشوند تا هیچ آلودگی یا چربی روی سطح باقی نماند. این مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورت باقیماندن چربی یا ناخالصی، رنگ به خوبی به سطح ورق نمیچسبد.
پس از چربیزدایی، ورقها وارد بخش آمادهسازی شیمیایی میشوند؛ در این بخش سطح ورق گالوانیزه با مواد خاصی پوشانده میشود که هم چسبندگی رنگ را افزایش میدهد و هم مقاومت در برابر زنگزدگی را تقویت میکند. در ادامه، دو طرف ورق بهصورت یکنواخت با بهترین رنگ برای ورق گالوانیزه که رنگ پرایمر است پوشش داده میشود. این رنگ به عنوان لایهی پایه عمل کرده و مقاومت سطح را در برابر حرارت و خوردگی بالا میبرد.
پس از رنگپاشی اولیه، ورقها وارد کوره پخت میشوند تا رنگ در دمای بالا تثبیت شود. سپس بسته به نوع کاربرد نهایی، رنگهای مختلفی نظیر پلیاستر، پلییورتان، اپوکسی یا پلیوینیل روی سطح ورق اعمال میگردد. این رنگها به دلیل ماهیت شیمیایی خاص خود، باعث میشوند ورق گالوانيزه رنگي در برابر تابش آفتاب، رطوبت، مواد شیمیایی و تغییرات دمایی مقاوم باقی بماند. به همین دلیل از ورق رنگی در محیطهای صنعتی، مرطوب و حتی مناطق ساحلی بهوفور استفاده میشود.
در نهایت، ورقهای رنگی پس از سرد شدن و بررسی کیفی، به دو صورت رول و شیت برشخورده در بازار عرضه میشوند. بسته به سفارش مشتری، ابعاد ورق گالوانیزه رنگی متغیر بوده و در ضخامتهای بین ۰٫۱۸ تا ۰٫۷ میلیمتر و عرضهای ۱۰۰۰ تا ۱۲۵۰ میلیمتر تولید میشوند.
فایل صوتی این مطلب :
فرآیند تولید ورق گالوانیزه رنگی
تولید ورق رنگی با ورق گالوانیزه آغاز میشود. ورق گالوانیزه، خود از ورق سرد تولید شده که پس از غوطهور شدن در وان مذاب روی، خاصیت ضدزنگ پیدا میکند. در مرحلهی بعدی، سطح این ورقها در خطوط رنگآمیزی پیوسته شستوشو، چربیزدایی و خشک میشود تا هیچ آلودگیای روی آن باقی نماند. سپس لایهای از رنگ پرایمر روی هر دو طرف ورق پاشیده میشود.
در ادامه، ورق وارد کوره میشود تا رنگ پایه در دمای بالا پخته و تثبیت گردد. بعد از آن، رنگ نهایی روی سطح اعمال شده و مجدداً در کوره حرارت میبیند تا چسبندگی کامل پیدا کند. بسته به نوع استفاده، از رنگهای پلیاستر، پلیوینیلیدین فلوراید (PVDF) یا اپوکسی استفاده میشود که هرکدام مقاومت خاصی در برابر شرایط محیطی دارند.
نتیجهی این فرآیند، ورق گالوانیزه رنگی است که ظاهری زیبا، سطحی براق و ساختاری مقاوم دارد. به دلیل همین کیفیت، در صنعت ساختمان و تولیدات فلزی سبک، به عنوان یکی از متریالهای پرکاربرد شناخته میشود.
انواع ورق رنگی گالوانیزه
برای درک بهتر اینکه انواع ورق رنگی چیست، باید بدانیم که این محصولات بر اساس شکل ظاهری، روش فرمدهی و نوع کاربرد به مدلهای مختلفی تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی دقیقتر انواع ورق رنگی گالوانیزه میپردازیم .
همانطور که اشاره شد، ورق رنگی گالوانیزه از رنگآمیزی ورقهای فولادی گالوانیزه تولید میشود. این ورقها معمولاً دارای پوشش الکترواستاتیک بوده و در حدود ۱۵ رنگ متنوع عرضه میگردند. ضخامت آنها بین ۰٫۲ تا ۰٫۷ میلیمتر متغیر است و بسته به نیاز صنایع، در فرمها و طرحهای مختلفی تولید میشوند.
هرچه ضخامت ورق کمتر باشد، فرمدهی آن آسانتر و قیمت آن پایینتر است؛ اما با افزایش ضخامت، مقاومت مکانیکی ورق بالا میرود. به طور کلی، انواع ورق رنگی را میتوان در مدلهای زیر دستهبندی کرد:
-
ورق رنگی طرح شادولاین
ورق رنگی طرح شادولاین یکی از پرمصرفترین و شناختهشدهترین انواع ورق رنگی در بازار است. این نوع ورق به دلیل ظاهر زیبا، خطوط منظم و مقاومت بالا، در صنایع مختلفی به کار میرود. از مهمترین ویژگیهای آن میتوان به قیمت مناسب، وزن سبک و دوام بالا اشاره کرد.
این نوع ورق به دلیل فرم خاص سطح خود، مقاومت بسیار خوبی در برابر بارهای فشاری و کششی دارد و اغلب در ساخت ساندویچ پانل، سقف سولهها، پوشش دیوار سالنهای صنعتی، سردر و پارکینگها استفاده میشود. ورق رنگی طرح شادولاین در رنگهای متنوعی مانند قرمز، آبی، سفید، سبز و طوسی عرضه میشود و از نظر طول، میتوان آن را در ابعاد دلخواه سفارش داد.
-
ورق رنگی طرح سفال پالرمو
ورق رنگی طرح سفال پالرمو یکی از زیباترین انواع ورق گالوانیزه رنگی است که نمایی مشابه سفال سنتی دارد. فرم ظاهری آن از سقفهای کلاسیک الهام گرفته شده و به همین دلیل، جلوهای بسیار چشمگیر به سازه میبخشد.
این نوع ورق رنگی از ضخامت ۰٫۴ تا ۰٫۶ میلیمتر تولید میشود و مقاومت بالایی در برابر ضربه، باد و تابش خورشید دارد. به دلیل وزن کم و نصب آسان، در پروژههای مسکونی، ویلاها، آلاچیقها و سقفهای شیروانی کاربرد گستردهای دارد.
دلیل انتخاب نام «پالرمو» برای این ورق، شباهت آن به سقفهای سنتی شهر پالرمو در ایتالیا است که با کاشیهای سفالی ساخته میشدند. امروزه ورق رنگی طرح سفال پالرمو، جایگزین اقتصادی و مقاومی برای سفالهای سنگین و شکننده محسوب میشود.
-
ورق رنگی طرح سفال ژنوا
ورق رنگی طرح سفال ژنوا (یا جنوا) از جدیدترین انواع ورق رنگی در بازار است. این نوع ورق به لحاظ ظاهری شباهت زیادی به ورق پالرمو دارد، اما سبکتر و مقاومتر است. سطح موجدار آن علاوه بر زیبایی، استحکام بیشتری نیز فراهم میکند.
پوشش رنگ در این ورق از دو لایه تشکیل شده: لایهی بیرونی با ضخامت ۲۰ تا ۲۵ میکرون و لایهی داخلی با ضخامت ۷ تا ۱۵ میکرون که در کوره حرارت داده میشوند. همین ویژگی موجب افزایش دوام و جلوگیری از زنگزدگی در بلندمدت میشود.
به طور معمول، ورق طرح ژنوا برای سقفهای شیبدار، آلاچیقها، سردر مغازهها و پوشش ویلاها استفاده میشود. ترکیب ظاهری زیبا، طول عمر بالا و مقاومت در برابر تابش مستقیم خورشید، آن را به گزینهای محبوب در بین انواع ورق رنگی گالوانیزه تبدیل کرده است.
-
ورق رنگی طرح ذوزنقهای
ورق رنگی طرح ذوزنقهای یکی از مدلهای پرکاربرد و اقتصادی در بازار است. این نوع ورق دارای موجهایی با ارتفاع متفاوت بوده و بهطور خاص برای ساخت سقفهای شیروانی و دیوارهای سوله مورد استفاده قرار میگیرد.
به دلیل فرم ذوزنقهای، این ورق از مقاومت مکانیکی بالایی برخوردار است و توان تحمل وزن برف، باد و فشارهای محیطی را دارد. نصب سریع، قیمت مناسب و وزن سبک از دیگر مزایای آن است. معمولاً ضخامت ورق رنگی ذوزنقهای بین ۰٫۳ تا ۰٫۷ میلیمتر متغیر بوده و در رنگهای مختلف تولید میشود.
-
ورق رنگی کرکرهای (شیروانی)
ورق رنگی کرکرهای که گاهی از آن با نام ورق شیروانی نیز یاد میشود، از قدیمیترین انواع ورق رنگی محسوب میگردد. طرح آن شامل موجهای یکنواخت و موازی است که موجب افزایش مقاومت ورق در برابر فشارهای فیزیکی میشود.
این ورق در پوشش سقف سولهها، انبارها، سطوح شیبدار و حتی دیوارهای بیرونی استفاده میشود. به دلیل سادگی ظاهر و قیمت مناسب، یکی از رایجترین گزینهها برای پروژههای ساختمانی در مقیاس بزرگ است. همچنین امکان نصب سریع و آسان باعث شده محبوبیت آن همچنان بالا باقی بماند.
-
ورق رنگی طرح سینوسی
ورق رنگی طرح سینوسی شباهت زیادی به ورق ذوزنقهای دارد، اما موجهای آن به شکل منحنی و نرم هستند. این طراحی علاوه بر زیبایی، انعطافپذیری بالایی نیز ایجاد میکند و باعث میشود ورق در برابر تغییر شکل یا ترک مقاوم باشد.
از ورق رنگی سینوسی بیشتر در ساخت سولهها، سقفهای شیبدار، انبارها و کارگاهها استفاده میشود. مقاومت در برابر رطوبت، اشعهی خورشید و بارانهای اسیدی از ویژگیهای بارز این نوع ورق است. ضمن اینکه در مقایسه با ورقهای ساده، جلوهی بصری جذابتری دارد.
لازم به ذکر است که ورق رنگی بر اساس نوع رنگ به کاررفته در سطح ورق نیز به چند دسته تقسیم میشود:
• پلیاستر (Polyester): رایجترین نوع پوشش رنگی که در محیطهای معمولی استفاده میشود.
• PVDF (پلیوینیلیدین فلوراید): مقاوم در برابر اشعه UV و مناسب مناطق گرم و آفتابی.
• پلییورتان: انعطافپذیر و مقاوم به خراش؛ برای پروژههایی که فرمدهی زیاد دارند.
• اپوکسی: مقاومت شیمیایی بالا و مناسب محیطهای صنعتی یا خورنده.
کاربرد ورق رنگی
ورق رنگی به دلیل استحکام، مقاومت در برابر خوردگی و وزن سبک، در صنایع مختلفی به کار میرود. بخش عمده مصرف این محصول در صنایع ساختمانی است. در پوشش سقف سولهها، انبارها و سالنهای صنعتی، از ورق رنگی طرح ذوزنقه یا شادولاین استفاده میشود. این ورقها علاوه بر وزن کم، از نظر ظاهری نیز جلوه مناسبی به سازه میدهند و نصب آنها بسیار سریع انجام میشود.
در صنعت ساختمان، ورق گالوانيزه رنگي نهتنها برای سقف، بلکه برای نما، دیواره و حتی سقف کاذب نیز کاربرد دارد. استفاده از این ورقها در نمای بیرونی باعث افزایش دوام در برابر تابش آفتاب و بارش باران میشود. علاوه بر این، بهدلیل رنگبندی متنوع، امکان هماهنگی رنگ ورق با طراحی نما وجود دارد.
در صنایع لوازم خانگی نیز ورق رنگی نقش مهمی ایفا میکند. بدنه بسیاری از محصولات فلزی مانند یخچال، اجاق گاز، ماشین لباسشویی، مایکروویو و کولر از ورق گالوانيزه رنگي ساخته میشود. این ورقها نهتنها از نظر ظاهری جذاب هستند بلکه در برابر حرارت، بخار و رطوبت مقاومت بالایی دارند.
در حوزه حملونقل و ساخت کانتینرها نیز ورق رنگی به کار میرود. بدنه تریلرها، کامیونها و کانتینرهای دریایی به دلیل تماس مداوم با شرایط جوی نامناسب، نیازمند ورقی هستند که زنگ نزند و در برابر ضربه مقاومت کند. ورق گالوانیزه رنگی در این زمینه بهترین گزینه است.
از دیگر کاربردهای ورق رنگی میتوان به صنایع فلزی و تجهیزات اداری اشاره کرد. بدنه قفسهها، کمدهای فلزی، تابلوهای برق، کابینتها و حتی دربهای فلزی داخلی، از همین ورقها ساخته میشوند. در سردخانهها و اتاقهای تمیز نیز، به دلیل خاصیت ضد رطوبتی و قابل شستوشو بودن، ورق رنگی کاربرد گستردهای دارد.
بهطور کلی، مقاومت بالا، وزن کم و تنوع ظاهری سبب شده تا ورق رنگی به یکی از پرمصرفترین محصولات پوششدار فولادی در کشور تبدیل شود.

مشخصات فنی و ابعاد ورق گالوانیزه رنگی
ابعاد ورق گالوانیزه رنگی بسته به نوع کاربرد متفاوت است. این ورقها معمولاً در دو حالت رول (Coil) و شیت (Sheet) عرضه میشوند. عرض استاندارد آنها ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ میلیمتر بوده و طول هر شیت میتواند بین یک تا شش متر باشد. ضخامت ورق نیز از ۰٫۱۸ تا ۱ میلیمتر متغیر است.
ابعاد ورق گالوانیزه رنگی یکی از معیارهای کلیدی هنگام خرید محسوب میشود، زیرا انتخاب درست آن میتواند از پرت متریال جلوگیری کند و هزینهی نهایی پروژه را کاهش دهد. وزن هر رول معمولاً بین ۳ تا ۷ تن است و رنگهای متداول آن شامل سفید، قرمز، آبی، سبز و نقرهای است.
کارخانجات تولیدی ورق رنگی در ایران
ایران از نظر توان تولید ورق گالوانیزه رنگی در جایگاه قابلتوجهی در منطقه قرار دارد. در سالهای اخیر با توسعهی خطوط رنگآمیزی پیوسته (Continuous Coating Line) در کارخانههای فولادی، بخش زیادی از نیاز داخلی به ورق رنگی در داخل کشور تأمین میشود. این کارخانهها با استفاده از فناوریهای روز دنیا و کنترل کیفی دقیق، ورقهایی با ضخامت و رنگهای متنوع تولید میکنند که در پروژههای صنعتی، ساختمانی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار میگیرد.
در ادامه، با چند مورد از مهمترین کارخانجات تولیدی ورق رنگی در ایران آشنا میشویم:
• شرکت فولاد مبارکه اصفهان
فولاد مبارکه اصفهان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان ورق گالوانیزه رنگی در ایران است. این کارخانه دارای خط پوششدهی رنگی مدرن با ظرفیت بالا بوده و قادر است ورقهایی با ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱ میلیمتر در رنگهای مختلف تولید کند. محصولات این واحد در صنایع لوازم خانگی، خودرو و ساختمان کاربرد گستردهای دارند. کنترل کیفیت دقیق، استفاده از رنگهای مقاوم در برابر اشعهی UV و پایداری بالا از ویژگیهای ورق رنگی فولاد مبارکه است.
• شرکت فولاد بهمن
کارخانه فولاد بهمن در شمال کشور یکی از تولیدکنندگان مطرح ورق گالوانیزه رنگی محسوب میشود. این واحد صنعتی با بهرهگیری از فناوری الکترواستاتیک و کورههای پیشرفته، ورقهایی با کیفیت صادراتی تولید میکند. موقعیت جغرافیایی این کارخانه در نزدیکی بنادر شمالی کشور، امکان تأمین سریع و صادرات آسان محصولات را فراهم کرده است.
• شرکت صنایع هفت الماس قزوین
کارخانه هفت الماس از نخستین واحدهایی است که در ایران به تولید ورق گالوانیزه و ورق رنگی روی آورد. این مجموعه با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تن، ورقهایی در ضخامتهای مختلف و طیف رنگی متنوع عرضه میکند. سیستم رنگآمیزی دوطرفهی این کارخانه باعث شده دوام محصولات آن در شرایط آبوهوایی سخت نیز بسیار بالا باشد.
• شرکت فولاد سمنان
این کارخانه نیز در زمینه تولید ورق گالوانیزه رنگی فعالیت دارد و محصولات آن به دلیل یکنواختی رنگ و مقاومت در برابر خوردگی، در پروژههای ساختمانی و صنعتی استفاده میشوند. از ویژگیهای تولیدات فولاد سمنان میتوان به تنوع ضخامت، کیفیت پوشش رنگ و قابلیت سفارش در ابعاد سفارشی اشاره کرد.
• کارخانه فولاد کاشان
فولاد کاشان یکی دیگر از تولیدکنندگان باسابقه در زمینه ورقهای پوششدار و رنگی است. این کارخانه ورقهایی با ضخامتهای متنوع و رنگهای مقاوم تولید میکند و به دلیل کیفیت بالا و قیمت رقابتی، سهم قابل توجهی از بازار داخلی را در اختیار دارد.
بهطور کلی، بیشتر کارخانههای تولید ورق رنگی در ایران از خطوط تولید مجهز به سیستمهای اتوماتیک استفاده میکنند که در آنها شستوشو، خشککردن، رنگپاشی و پخت رنگ به صورت پیوسته انجام میشود. همین امر موجب میشود ورقهای تولیدی از کیفیت سطحی بالا، چسبندگی رنگ مناسب و دوام زیاد برخوردار باشند.
با رشد فناوری و سرمایهگذاری در این حوزه، انتظار میرود ظرفیت تولید ورق رنگی در کشور طی سالهای آینده افزایش یابد و علاوه بر تأمین نیاز بازار داخلی، صادرات این محصول به کشورهای همسایه نیز گسترش پیدا کند.
مزایای ورق های رنگی
ورقهای رنگی علاوه بر زیبایی، دارای ویژگیهای فنی قابلتوجهی هستند که استفاده از آنها را در پروژههای بزرگ اقتصادی توجیه میکند. یکی از مهمترین مزایای ورق رنگی مقاومت آن در برابر خوردگی و رطوبت است. این ورقها به واسطه ترکیب پوشش روی و رنگ پلیمری، در برابر عوامل محیطی ماندگار باقی میمانند و برخلاف ورقهای معمولی، نیازی به رنگآمیزی مجدد ندارند.
وزن پایین از دیگر مزایای ورق گالوانيزه رنگي است. وزن کمتر به معنای کاهش بار مرده سازه و سهولت در نصب میباشد. همین ویژگی باعث شده در ساخت سولهها و سازههای سبک، ورق رنگی جایگزین مناسبی برای مصالح سنگینتر باشد.
طول عمر بالا نیز از مزیتهای برجسته ورق رنگی به شمار میآید. در صورت نصب صحیح و نگهداری مناسب، این ورقها بیش از ۲۰ سال دوام دارند. مقاومت در برابر حرارت و ضدزنگ بودن نیز باعث شده تا ورق رنگی در مناطق با رطوبت بالا یا مجاورت با مواد شیمیایی عملکرد مناسبی داشته باشد.
از دیگر ویژگیهای مثبت ورق رنگی، نصب آسان آن است. به دلیل انعطافپذیری ورق و قابلیت برش دقیق، اجرای پروژه در زمان کوتاهتری انجام میشود. علاوه بر آن، قیمت ورق رنگی نسبت به طول عمر و دوام آن کاملاً مقرونبهصرفه است.
ظاهر زیبا و رنگبندی گسترده از دیگر مزایای ورقهای رنگی است. این ویژگی سبب شده تا در طراحیهای مدرن معماری، از این محصول برای ایجاد جلوههای متنوع و جذاب استفاده شود. همچنین ورق رنگی با تمام شرایط آبوهوایی سازگار است و در برابر نور خورشید یا سرمای شدید دچار تغییر شکل نمیشود.
تغییرات قیمت ورق رنگی
قیمت ورق رنگی یکی از موضوعات مهم برای خریداران و فعالان صنعت فولاد است، زیرا این محصول در پروژههای مختلف عمرانی و صنعتی کاربرد گستردهای دارد. تغییرات قیمت ورق رنگی معمولاً تابع چند عامل اصلی است: قیمت جهانی فولاد، نرخ ارز، هزینه مواد اولیه (بهویژه ورق گالوانیزه پایه) و نوع رنگ بهکاررفته در تولید. از آنجا که ورق رنگی در واقع همان ورق گالوانیزه رنگی است که طی مراحل رنگآمیزی تکمیل میشود، هر تغییر در قیمت ورق گالوانیزه مستقیماً بر قیمت نهایی تأثیر میگذارد.
یکی دیگر از عوامل مهم در تعیین قیمت ورق رنگی، ضخامت و ابعاد ورق است. ورقهایی با ضخامت بیشتر نهتنها وزن بالاتری دارند بلکه میزان رنگ و انرژی مصرفی بیشتری نیز در فرآیند تولید میطلبند، در نتیجه قیمت آنها بالاتر است. همچنین رنگهای خاص یا سفارشی که مقاومت بیشتری در برابر اشعهی فرابنفش یا مواد شیمیایی دارند، معمولاً گرانتر از رنگهای معمولی هستند. در مقابل، ورقهای با ضخامت کم یا در رنگهای متداولتر مانند سفید و آبی، گزینههای اقتصادیتری محسوب میشوند.
بازار ورق رنگی مانند سایر محصولات فولادی، از نوسانات اقتصادی و شرایط عرضه و تقاضا تأثیر میپذیرد. در دورههایی که پروژههای عمرانی و ساختمانی افزایش مییابند، تقاضا برای خرید ورق رنگی نیز بالا رفته و بهتبع آن قیمتها رشد میکنند. اما در زمان رکود یا کاهش فعالیتهای صنعتی، بازار به ثبات نسبی میرسد و حتی در برخی مقاطع کاهش قیمت مشاهده میشود.
در نهایت، برای بهدستآوردن قیمت روز ورق رنگی، لازم است به منابع معتبر فروش و توزیعکنندگان رسمی مراجعه شود، زیرا تغییرات روزانه بازار جهانی فولاد، نرخ ارز و قیمت مواد اولیه میتواند باعث نوسانات قابلتوجهی در قیمت نهایی شود. انتخاب دقیق نوع ورق گالوانیزه رنگی، بررسی ابعاد ورق گالوانیزه رنگی متناسب با پروژه و مقایسهی قیمتها، بهترین راه برای خرید بهصرفه و آگاهانه است.
جمعبندی
در مجموع میتوان گفت ورق رنگی همان ورق گالوانیزهای است که با پوشش رنگی مقاومتر و زیباتر شده است. فرآیند تولید آن شامل مراحلی از جمله چربیزدایی، آمادهسازی سطح، رنگپاشی و پخت در کوره است تا ورقی با دوام بالا حاصل شود. شناخت دقیق انواع ورق رنگی و آگاهی از ابعاد ورق گالوانیزه رنگی در زمان خرید بسیار اهمیت دارد، زیرا ضخامت و عرض ورق تأثیر مستقیم بر وزن، استحکام و قیمت نهایی دارد.
ورق رنگی با توجه به ویژگیهای فنی، وزن سبک، مقاومت بالا و تنوع ظاهری، انتخابی ایدهآل برای صنایع ساختمانی، لوازم خانگی و حملونقل محسوب میشود. با در نظر گرفتن طول عمر بالا و هزینه نگهداری پایین، میتوان گفت خرید ورق رنگی برای هر پروژه صنعتی و ساختمانی، تصمیمی کاملاً اقتصادی و هوشمندانه است.