نگاهی بر معاملات بورس تهران
در آخرین روز تیر ماه سال جاری، در ادامه نوسانات و هیجان بازار فولاد، پس از ثبت سقف رقابت ، تقاضا برای محصولات فولادی مانند شمش به رقم باور نکردنی 468 هزار تن رسید.
گفته شده است که تعدادی از متقاضیان و حتی شرکت های غیر مرتبط، با اطلاع از این که قیمت شمش معاملاتی در بورس با قیمت کف بازار، تفاوت قابل توجهی دارد، و با هدف سودجوئی از شرایط، وارد رقابت شده و با کد های خود ثبت سفارش کردند.
در نهایت کمیته بورس کالا، این ثبت سفارش ها را به عنوان تخلف در نظر گرفته و تمامی معاملات را ابطال کرد. طبق ماده 30 آئین نامه اجرایی معاملات بورس، چنانچه معاملات دارای شرایط خاصی باشند و در ثبت سفارش تخلفی صورت گرفته باشد، مدیر عامل بورس می تواند معاملات را ابطال نماید.
دلیل ابطال معاملات شمش خوزستان در بورس چه بود؟
دلیل ابطال این معاملات، تخلف در ثبت سفارش و استفاده شرکت های غیر مرتبط و واسطه های تجاری از کد های معاملاتی خود در معاملات بورس بوده است. تعداد زیادی از متقاضیان با هدف بهره وری از رانت ایجاد شده به واسطه اختلاف قیمت بین قیمت شمش عرضه شده در بورس و قیمت شمش عرضه شده در بازار مصرف، اقدام به ثبت سفارش نمودند. اما کمیته بورس، این اقدامات را تخلف تلقی کرده و معاملات را ابطال کرد.
گفته می شود عامل اصلی این میزان تقاضا، اجرای دستورالعمل جدید وزارت صنعت و معدن مبنی بر قیمت گذاری محصولات فولادی بر مبنای ارز دولتی بوده که باعث ایجاد بازار دوگانه، رانت و در نتیجه افزایش تقاضای عده ای از سودجویان و واسطه ها شده است.
علی رغم اینکه هدف از اجرای این دستورالعمل، تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت ها بوده است، شاهد اثرات مخرب آن روی بازار کالا ، ایجاد رانت به میزان بسیار بالا و نا به سامانی بورس هستیم. چنانچه دیده شد، تقاضای غیر عادی و بی سابقه برای شمش خوزستان، در آخرین روز تیر ماه، ناشی از اجرای همین سیاست دستوری در قیمت گذاری است.
ماجرای ابطال معاملات ورق سیاه (ورق گرم B) چه بود؟
در اولین روز مرداد ماه نیز، معاملات ورق سیاه (ورق گرمB ) با تصویب کمیته بورس کالا، لغو شد. دلیل ابطال این معاملات افزایش قیمت پایانی این محصول به میزان 31 درصد بوده است که طبق تصویب کمیته بورس، تخلف محسوب شده و ابطال گردید. گرچه بنا به دستور العمل شورای رقابت، برای معاملات ورق سیاه (ورق گرم B)، سقف رقابت باز است.